Nepre necesas ĉesigi la miskomprenojn ĝenerale
konservitajn de la naciŝtatoj pri tiu temo. Estigita
pro la bonega intenco protekti iu ajn nacion kontraŭ
la enmiksiĝoj fare de alia nacio, la artikolo 2,
paragrafo 7 de la ĉarto de Unuiĝinta Naciaro
kondiĉas :"7 ... Nenio en ĉi tiu ĉarto
rajtigas Unuiĝintan Naciaron interveni en aferojn,
kuj esence apartenas al la interna jurisdikcio de kiu ajn
ŝtato."
Estas pli kaj pli evidente, ke oni tro uzas tiun
tekston. Oni memvole ignoras la limigon entenatan en la
vortoj : " ... kiuj esence apartenas .. ; " por elvoki
iun absolutan nacian suverenecon. Kontraŭe kiam ŝtato
deziras ĉirkaŭiri tiun principon de suvereneco
kutime proklamita, ĝi sin helpas per la trompa
argumento de la " helpalvoko " lanĉita de amika
popolo. La nntempa historio donas multajn ekzemplojn :
usona interveno en Vietnamon, franca en Ĉadon,
Vietnama en Kamboĝon, Sovetunia en Afganion ... Laŭ
sia elekto ĉiu reagas dirante : " Ne estas same ! "
Tamen laŭ la jura vidpunkto, kiu interesas nin, la
situacio egalvaloras kaj tradukiĝas por la
koncernataj popoloj al sango, funebro kaj larmoj.
Nu, ĉio ĉi substrekas la teruran
nekompetentecon de Unuiĝinta Naciaro.
La Tutmondistoj konsilas tute alian solvon : la kreado
de tutmonda organismo rajtigita respektigi la publikan
kaj privatan rajton laŭ la principoj de la
Universala Deklaracio de la Homaj Rajtoj. Tiu propono
neniel estas utopia. Iu tuja ebleco de efektivigo
ekzistas dank'al relego de tiu 2a artikolo de la Ĉarto.
Tutmonda arbitracia institucio povus esti
kreita per la jenaj ideoj :
- Konsisto : reprezentantoj kun ĉiuj
garantioj pri objectiveco kaj sen superregado nek iu
ajn ebleco de vetoo, konsistigus ĝin.
- Rolo : ĝi respondus al ĉiu
apelacio de popolo, grupo aŭ individuo, kiuj
havus priplendan motivon kontraŭ ŝtata
nerespekto de la Homaj Rajtoj.
- Juĝofaro : la juĝoj estus
deklaritaj kontraŭ aŭ favore al iu
registaro.
- Trudodevigaj rimedoj : ili povus esti
ekonomiaj, la ŝtatoj subskribintaj la konvencion
devontigus ilin apliki.
Atendante federalisma organizon de la mondo, tia
Institucio rapide povus naskiĝi el la nunaj
organismoj de Unuiĝinta Naciaro kiel ekzemple la
Internacia Kortumo de Hago.
Volonta tutmondista
jxurnalisto