Dum multe da norda-sudaj kunsidoj, interalie
tiuj de la de la
KUNKD*, la
evolulandoj petis kurzostabiligajn antaŭzorgojn pri
la bazaj krudmaterialoj, kies ĉefaj provizantoj ili
estas.
Tiucele estis plurfoje decidite starigi stokojn de
krudaj materialoj por amortizi la okazontajn intensajn
kurzovariadojn, kiuj malebligis al la evolulandoj ĝuste
realigi siajn evoluplanojn pro neregulaj enkasigoj. Tiuj
decidoj pri stokado restis teoriaj, pro manko de la
necesa financado.
Tian malfacilecon Charles WARIN provis formeti per
novaj konceptoj prezentitaj en sia franclingva verko "
Une monnaie pour un nouvel ordre économique
mondial " " Monunuo por nova monda
ekonomia ordo ".
Li proponas krei, post internacia kontrakto kiel eble
inter ĉiuj landoj de la mondo, organizitan
internacian sektoron pri la krudaj materialoj, kaj
internacian oficistaron taskitan akiri, administri kaj
vendi la stokitajn materialojn. Cele al sia funkcio, tiu
organizo emisias specifan monunuon : la "
Primon ". Tiu mono ne estas disdonota, sed
kalkulata kiel garantio por la komerca valoro de la
stoko. La Primon-o destinata al la
internacia komerco kaj uzata kiel rezervmono, havas la
egan avantaĝon esti sennacia, male de la usona
dolaro, kiu kiel ĉefa devizo en la internacia
komerco kaj, kiel rezervmono, malkonvenas por la aliaj
landoj, eĉ por Usono mem. Charles WARIN tiele antaŭvidas
la financadon de la bazmaterialaj stokoj.
Lia projekto pluiras, provante ebligi adekvatecon de
la produktado al la konsumado por ĉiuj bazmatrialoj.
Li projektis tre precizan sistemon por ekhavi tian
rezulton agante sur la diferenco inter la importaj kaj
eksportaj prezoj por provoki, se necese novajn
produktivajn investojn, tiam la stokoj ebligus plian
produktivecon. En la mala kazo, la eksportprezo emos
bremsi la produktadon. Oni antaŭvidis rimedojn por
limigi la elekton de la materialoj je tiuj facile
stokeblaj je malalta prezo.
La projekto de Charles WARIN entenas do du partojn
:
- la kreadon de monunuo destinata al la internacia
komerco, la " Primon ", uzebla de la
evolulandoj, provizantoj de la bazaj materialoj - tiu ĉi
kiam la Internacia Mona Fonduso limigas por ili la
financajn eblecojn ĝis iliaj nealtaj kvotoj
kaj
- duan parton, la starigon de administra sistemo pri
rezervitaj stokoj destinitaj stabiligi la kurzojn je
la avantaĝo de la evolulanda disvolviĝo.
Fakte la stabiligo de la kurzoj de la krudmaterialoj
fluas el politika volo. Ĉu la riĉaj landoj vere
volas tion ?
